Clarinet Choir en Cello Ensemble

LUCA Cello

Programma:

• Franz Schubert: Schwanengesang
• Richard Wagner: Tristan und Isolde
• Johann Sebastian Bach: Brandenburgs Concerto nr. 6
• Marnix Peeters: Adagio (Samuel Barber - arr.)

‘Liebesbotschaft’, ‘Ständchen’ en ‘Aufenthalt’ zijn drie liederen uit de liedcyclus Schwanengesang (1828) van Franz Schubert, geschreven op teksten van dichter Ludwig Rellstab. In ‘Liebesbotschaft’ (de boodschap van de geliefde) wordt een klein, kabbelend beekje gevraagd om op tedere manier een liefdesgevoel over te brengen; ‘Ständchen’ (Serenade) is een liefdesverklaring in het avondlicht, ‘Aufenthalt’ (verblijfplaats) beschrijft een onbestemd verlangen en onbeantwoorde gevoelens. Richard Birchall maakte van deze liederen een arrangement voor cello-octet.

Dat de opera Tristan und Isolde (1859) van Richard Wagner (1813-1883) menig componist geïnspireerd heeft, hoeft niet gezegd. Met zijn progressieve tonaliteit en de voor die tijd ongebruikelijke harmonieën wist Wagner zich met deze opera een plek te veroveren binnen de canon van het operarepertoire. De thematiek is van alle tijden: liefde, bedrog, intriges, verleiding en overspel. Richard Birchall bewerkte de prelude tot deze opera voor uitvoering door cello-octet.

De Brandenburgse Concerten (1721) is de verzamelnaam die gegeven werd aan een aantal concerti met wisselende bezettingen van Johann Sebastian Bach (1685-1750). Bach schreef de concerti niet in opdracht van, maar droeg ze wel op aan Christian Ludwig, Markgraaf van Brandenburg, onder de naam Six Concerts avec plusieurs instruments. Het zesde en laatste Brandenburgse Concerto werd door Bach geschreven voor twee altviolen, twee viola da gamba’s, cello, contrabas en klavecimbel. Bijzonder was dat de viool, voor wie normaal de hoofdrol weggelegd werd, helemaal ontbrak, ideaal dus voor Valter Despalj om gebruik te maken van de lagere regionen en van dit concerto een arrangement te creëren voor louter celli.

Het arrangement van het Adagio van Barber ontstond nadat LUCA een van zijn jonge, pas afgestudeerde componisten, Marnix Peeters, de opdracht gaf om een werk te componeren voor een wel heel bijzondere bezetting: een creatie voor cello- en klarinetensemble. De Amerikaanse componist Samuel Barber (1910-1981) schreef het Adagio voor strijkersensemble in 1936, als een bewerking van het tweede deel van zijn eigen eerste Strijkkwartet. Het werk is beklemmend, beklijvend en uit nagenoeg elke noot spreekt wanhoop. Hoe eenvoudig de compositie ook lijkt door de pure opeenvolging van langzame noten, het is door de sfeer, de harmonieën en de opbouwende muzikale lijn die naar de keel grijpt, onmiskenbaar een meesterwerk te noemen.

LUCA Clarinet

Programma:

• Marnix Peeters: Adagio (Samuel Barber - arr.)
• W.A. Mozart: Ouverture Le Nozze di Figaro
• Carl Maria von Weber: Grand duo concertant
• Ludwig von Beethoven: Symfonie nr. 5

Mozart (1756-1791) schreef zijn tragikomische opera Le Nozze di Figaro (De bruiloft van Figaro) (1786) op een libretto van Da Ponte en dirigeerde zelf de eerste uitvoering. Het verhaal speelt zich af in Sevilla, waar Figaro, bediende aan het paleis van graaf Almaviva, zijn huwelijk met Susanna voorbereidt. De graaf echter probeert Susanna te verleiden, wat aanleiding geeft tot een plot vol intriges, misverstanden en pogingen tot wraak. De ouverture bij de opera wordt vaak los van de opera uitgevoerd en de enerzijds mozartiaanse statigheid en anderzijds de speelse eenvoud inspireerden menig componist tot het schrijven van bewerkingen.

Het Grand duo concertant (1815-1816) van Carl Maria von Weber (1786-1826) kan bijna een bravourestuk genoemd worden. Het werk, oorspronkelijk door de componist geschreven voor piano en klarinet, pakt uit met virtuoze hoogstandjes, zowel voor de piano als voor de klarinet. De Britse criticus John Warrack omschreef het werk ooit als “een dubbelconcerto zonder orkest”. Ook de bewerking van het rondo voor klarinetensemble laat op dat vlak niets aan de verbeelding over.

Het hoeft niet gezegd dat Symfonie nr. 5 van Ludwig von Beethoven (1770-1827) een van de bekendste en vaakst uitgevoerde symfonieën is van de voorbije eeuwen. Met name het eerste deel leverde de symfonie zijn bijnaam van “noodlotsymfonie” op. Het tweede deel, het andante con moto, hoeft echter niet onder te doen voor het Allegro con brio.